28.07.2005.
Akutna upala gušterače
Kod akutnog pankreatitisa dolazi do aktiviranja enzima koji uništavaju vlastitu žlijezdu.
Glavni uzroci akutnog pankreatitisa kod odraslih su žučni kamenci, druga oboljenja žučnog mjehura te alkohol. Mehanizam koji uzrokuje pankreatitis nije dobro poznat. Mišljenje je da se enzimi koje gušterača normalno izlučuje u neaktivnom obliku aktiviraju u gušterači i počnu razarati njezino tkivo. To je proces autolize koji uzrokuje oticanje, krvarenje i oštećenje krvnih žila. Napadaj može trajati 48 sati.
Simptomi
Bolovi u trbuhu i to u gornjem dijelu desno ili u sredini koji su, ustrajni ili kronični.
Mogu se pogoršati kada se jede ili pije (javlja se u roku od nekoliko minuta nakon obroka), naročito ako se jede masna hrana ili hrana sa visokim sadržajem masti.
Ostali simptomi su: mučnina, povraćanje,slabost, znojenje, uznemirenost,vrućica, ljepljiva i vlažna koža, blaga žutica. Isto tako može se javiti otečeni trbuh, punoća i plinovi u abdomenu, abdominalne probavne smetnje, modrice i krvarenje u koži bol u prsima ispod grudne kosti,bol u slabinama, štucanje, osipi ili lezije na koži i stolice boje gline.
Koje se pretrage mogu napraviti?
Opći pregled pokazat će da je krvni tlak nizak i da su otkucaji srca iznad 90 (malo ubrzani). Treba uraditi pretrage koje pokazuju da se izlučuju enzimi gušterače: povišene vrijednosti amilaze u serumu i urinu, kao i pretrage kojima se otkriva upala gušterače: abdominalni ultrazvuk eventualno kompjuterizirana tomografija (CT).
Od ostalih krvnih pretraga koje treba učiniti to su: kompletna krvna slika pokazuje povećan broj leukocita, moguća povišena koncentracija glukoze u krvi i manje vrijednosti kalcija u serumu.
Liječenje
Liječenje je usmjereno na potporne mjere kao što je intravenozno nadomještanje tekućine, ublažavanje boli uz pomoć lijekova protiv bolova te sprečavanje unosa hrane i tekućine na usta čime se ograničava aktivnost gušterače. Povremeno se kod stalnog povraćanja i jake boli može staviti nazogastrična sonda (cijev koja se kroz nos uvuče u želudac). Operacija ili endoskopska terapija (korištenjem endoskopa, naprave sa svjetlom kojim se može pregledati unutrašnjost tjelesnih šupljina) indicirani su u nekim slučajevima kada treba ukloniti žučne kamence koji blokiraju drenažu gušterače.
U većini slučajeva simptomi se povlače u roku od tjedan dana, ali u nekim slučajevima se razvija po život opasna bolest. Smrtnost je velika kod hemoragičnog pankreatitisa kod kojega su prisutni oštećenje jetre, srca ili bubrega. Napadi akutne upale mogu se ponoviti.
Komplikacije koje se mogu javiti jesu: nizak krvni tlak, zatajenje srca ili bubrega, ARDS (sindrom respiratornog poremećaja kod odraslih), ascites- akumulacija tekućine u abdomenu, ciste (šupljine ispunjene tekućinom) ili apscesi (nakupine gnoja) gušterače te dijabetes - šećerna bolest.